پیش بینی تولید،تبدیل و مصرف انرژی در کشور

به گزارش پگاه خبر؛امروزه نفت و گاز به عنوان مهم ترین منابع تامین انرژی بشر تلقی می گردند. کشور ایران نیز به عنوان یکی از کشورهای دارنده ذخایر نفت و گاز شناخته شده است. این انرژی ها در بخش مصارفی مختلف خانگی، صنعتی، حمل ونقل و… مورداستفاده قرار می گیرند. تامین امنیت عرضه پایدار انرژی در کشور ایران به دلیل گره خوردن مشکلات متعدد طی سال های متمادی به نظر به امری پیچیده تبدیل شده است. ازاین رو برای سنجش عمق مسائل و طراحی راهکارهای لازم مناسب، لازم است که پیش بینی تولید، تبدیل و مصرف انرژی در کشور تا حدی مشخص و مورد مطالعه قرار گیرد.

انرژی به عنوان یک نیروی محرکه در بیشتر فعالیت های تولیدی و خدماتی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. به طور معمول حامل های انرژی به عنوان سوخت یا ماده اولیه در بخش های مختلف مصرفی از جمله مصارف خانگی، صنعت، حمل ونقل و… به کار می روند. ازاین رو تامین امنیت عرضه پایدار انرژی در کشور ایران که در بین چند کشور دارنده انرژی ذخایر نفت و گاز می باشد، حائز اهمیت است. در این راستا و در این گزارش به بررسی پیش بینی تقاضای انرژی بخش های مصرف کننده مختلف، در ۵ سال آینده و ارائه پیشنهادات لازم در جهت مدیریت مصرف پرداخته شده است.

برای تأمین امنیت عرضه انرژی کشور، می بایست تقاضای هریک از این بخش ها به صورت کامل در اوج بار تأمین شود. ازاین رو در این بخش به پیش بینی تقاضای بخش های مصرف کننده انرژی در ۵ سال آینده پرداخته می شود:
الف) بخش خانگی
از میان بخش های مختلف مصرف کننده انرژی، بخش خانگی یکی از پرمصرف ترین بخش های تقاضا انرژی است. انرژی در بخش خانگی، عمدتاً نقش تأمین دمای آسایش و ایجاد رفاه برای خانوار را دارد. از عوامل تغییرات مصرف انرژی به رشد سالانه ۱ درصدی جمعیت و رشد سالانه ۳ درصدی تعداد خانوارهای مستقل و ۲ برابر شدن. بنا به عوامل ذکرشده است، این بخش مصرف سالانه با رشد متوسط ۵ درصدی مواجه خواهد بود.
ب) بخش صنعت
بخش صنعت به عنوان یکی از بخش های مهم مصرف کننده انرژی مطرح شده است. در این بخش که شامل صنایع سبک وسنگین، کشاورزی و خدمات می شود، انرژی یکی از عوامل تولید در رشد اقتصادی را دارد.
از تغییرات عوامل مؤثر اصلی در مصرف انرژی این بخش به رشد سالانه ۳ درصدی رشد اقتصادی، تجهیزات صنعتی بدون افزایش راندمان می توان اشاره نمود. بنا به عوامل ذکرشده است، این بخش مصرف سالانه با رشد متوسط ۳ درصدی مواجه خواهد بود.
ج) بخش حمل ونقل
بخش حمل ونقل عمدتاً از بنزین و گازوئیل به عنوان سوخت استفاده می کنند. این بخش دارای دو وجه رفاهی و اقتصادی است. حدود نیمی از مصرف بنزین برای مصارف رفاهی و نیمی دیگر برای مصارف خدمات به کار برده می شود. از طرفی تقریباً تمام مصرف گازوئیل نیز در بخش تولید و خدمات مصرف می شود. از تغییرات عوامل مؤثر اصلی در مصرف انرژی این بخش به رشد سالانه ۳ درصدی رشد اقتصادی، تولید خودروهای بدون افزایش راندمان، رشد سالانه ۱ درصدی جمعیت و رشد سالانه ۳ درصدی تعداد خانوار مستقل می توان اشاره نمود. بنا به عوامل ذکرشده است، این بخش مصرف سالانه با رشد متوسط ۲.۵ درصدی مواجه خواهد بود.
د) بخش پتروشیمی
صنعت پتروشیمی دارای تعداد مشخص و معدودی طرح است. ازاین رو می توان گفت پس از تکمیل جهش سوم صنعت پتروشیمی طی ۵ سال آینده، مجموع انرژی مصرفی این صنعت به عنوان سوخت و خوراک، از ۹۹۲ هزار بشکه معادل نفت خام در روز به ۲ میلیون بشکه برسد. از این میزان، حدود ۴۶% گاز طبیعی خواهد بود (معادل ۱۵۵ میلیون مترمکعب در روز گاز طبیعی) و مابقی از طریق میعانات گازی، مایعات گازی و پالایشگاه های نفت خام تأمین خواهد شد.
باتوجه به فرضیات و محاسبات ذکر شده، در مجموع برای تأمین انرژی کشور در ۵ سال آینده به میزان ۱۷۳۵ میلیون بشکه معادل نفت خام از انواع حامل های انرژی نیاز است. در این راستا باید بخش تولید و تبدیل انرژی توسعه یابند تا تقاضای جدید را تأمین کنند.
پیشنهادهای ارائه شده در جهت تأمین امنیت عرضه انرژی
مرکز مطالعات زنجیره ارزش معتقد است که کشور ایران در طی ۵ سال آینده در صورت ادامه مصرفی روند موجود با کسری حتمی در تأمین انرژی در حوزه گاز، برق و فراورده های آن مواجه خواهد شد. انتقال و جابه جایی این کسری در پیک های مختلف تقاضا از هریک از این حامل ها به دیگری، مسئله مهمی است که حاکمیت باید درباره آن تصمیم بگیرد. تجربه سال های گذشته نشان داده شده است که تأمین انرژی بخش خانگی، اولویت اصلی حاکمیت بوده است اما در اوج تقاضا، امنیت عرضه بازهم به صورت کامل تأمین نشده است و در این زمینه نیز موفق نبوده است. از طرفی تجربه هایی مانند تعطیلی صنایع به دلیل تأمین انرژی گاز و برق خانگی از تجربیات هزینه زای بخش انرژی کشور است. چنانچه کشور بخواهد در زمینه انرژی همچنان خودکفا بماند و مجبور به واردات گاز، برق یا فرآورده ها نشود، می بایست امور زیر به صورت جدی پیگیری و اجرا شود:

افزایش هزینه برای مصرف غیربهینه در بخش های مختلف و هوشمندسازی یارانه های پنهان انرژی که به صورت ناعادلانه در حال حاضر در حال توزیع است.

فعال سازی طرح های بهینه سازی انرژی در بخش های مختلف و در صورت نیاز اصلاح قانون و تدوین قوانین جدید با بهره گیری از ظرفیت های ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید

تدوین سازوکارهای انگیزشی برای جذب و تأمین سرمایه در راستای اجرای طرح های توسعه و نگهداشت تولید نفت و گاز

به کارگیری راه های مختلف تامین برق از مسیرهایی به جز گاز طبیعی

تأسیس پتروپالایشگاه برای تأمین فرآورده های نفتی و خوراک های موردنیاز جهت بهره گیری در صنعت پتروشیمی و سایر صنایع باارزش افزوده بالا از مسیر توانمندسازی و حمایت از بخش خصوصی واقعی

توسعه متوازن و هدفمند صنعت پتروشیمی مبتنی بر تأمین پایدار و بلندمدت خوراک و صدالبته تمرکز بر توسعه زنجیره ارزش مواد میانی و نهایی مبتنی بر محصولات پایه پتروشیمی تولیدی در داخل کشور

تبیین مفاهیم خام فروشی و خام سوزی زیر نظر کارشناسان و نخبگان این حوزه

در جهان امروز نفت و گاز به عنوان نیروی محرک در تمام حوزه های صنعتی و خانگی راه پیدا کرده است. مصارف خانگی به عنوان پرمصرف ترین و مصارف صنعتی به عنوان مهم ترین بخش های مصرفی انرژی محسوب می شوند. ازاین رو توجه به مقدار تولید و مصرف این نیروها از اهمیت ویژه ای برخورد دار است. در این پژوهش به پیش بینی مقدار مصرف انرژی در ۵ سال آینده پرداخته شده است. با بررسی فرضیات و محاسبات طرح شده کشور ایران در سال ۱۴۰۵ با کسری حتمی در تأمین گازوئیل و گاز طبیعی مواجه خواهد بود. به همین دلیل باتوجه به هدفمند کردن یارانه های پنهان انرژی، بهینه سازی مصرف انرژی در بخش های مختلف و فراهم نمودن تأمین برق از مسیرهایی به جز گاز طبیعی می تواند رویکرد مناسبی را مصرف انرژی فراهم نمود. این نکته نیز می بایست مورد توجه قرار گیرد که دولت در تخصیص منابع انرژی در حال حاضر بین خانه و کارخانه، خانه را در اولویت قرار میدهد و این به معنای اولویت پایین تر اقتصاد و تولید در منطق حکمرانی کشور است. این موضوع خلاف سیاست های کلان کشور و صد البته عقل و منطق است. مطمئنا می بایست با مدیریت همزمان عرضه و تقاضا، امنیت تامین پایدار انواع حامل های انرژی را تضمین نمود.

انتهای پیام/