ارائه راهبرد جهت همکاری با قطر

به گزارش پگاه خبر:قطر از زمان انقلاب اسلامی ایران تا بحران سوریه رابطه خوبی با ایران داشته است. تنها پس از بحران سوریه اختلاف‌ نظرهایی بین این دو کشور به وجود آمد که در پی آن هر دو کشور برای از بین بردن اختلافات، تلاش کردند. ایران و قطر در بسیاری از زمینه ‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی اشتراک دارند و در زمینه همکاری ‌های اقتصادی و بازرگانی موفق بوده ‌اند. با این وجود همکاری این دو کشور بسیار کم است. این در حالی است که دولت قطر همواره اختلافات میان ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس را اختلافات سیاسی دانسته و بر لزوم همکاری با ایران تأکید داشته است.

ضرورت و اهداف پژوهش

با وجود وجه اشتراکی که بین کشورهای ایران و قطر در بسیاری از زمینه ‌ها از جمله سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی وجود دارد، همکاری این دو کشور بسیار کم است. این در حالی است که دولت قطر همواره اختلافات میان ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس را اختلافات سیاسی دانسته و همواره بر لزوم همکاری با ایران تأکید داشته است. تبادلات فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی با دولت قطر امتیازهای بسیار خوبی برای ایران دارد؛ همچنین این تبادلات، موجب می ‌گردد تا کشور قطر از اقداماتی که سبب تیرگی روابط طرفین می ‌شود، دوری گزیند. در این پژوهش، با بررسی سیاست خارجی قطر در قبال کشورهای مختلف و ایران، اقداماتی به منظور افزایش تبادلات و همکاری‌ با کشور قطر ارائه می ‌شود.

همکاری ‌های اقتصادی و بازرگانی ایران و قطر

همکاری‌ های اقتصادی و بازرگانی ایران و قطر سابقه ‌ای بسیار دیرینه دارد و در عرصه انرژی و تبادل کالاهای نفتی و غیرنفتی بوده است. تبادل تجاری غیرنفتی ایران و قطر در سال ۲۰۱۳ به ۱۱۴.۳ میلیون دلار در سال رسید. مسئولین قطر، برخی از کالاهای ایران همچون سبزیجات و قیر را از کالاهای با کیفیت و ارزان ‌قیمت در کشورهای حاشیه خلیج فارس دانستند. ایجاد مناطق آزاد تجاری در دو کشور و اختصاص دادن قسمتی از بندر بوشهر به بازرگانان قطری و قسمتی از زمین الرویس به بازرگانان ایرانی از جمله همکاری‌ های این دو کشور بوده است.

همکاری ‌های امنیتی ایران و قطر

قطر از زمان انقلاب اسلامی ایران تا بحران سوریه رابطه خوبی با ایران داشته است. پس از بحران سوریه اختلاف‌ نظرهایی بین این دو کشور به وجود آمد که در پی آن هر دو کشور برای از بین بردن اختلافات، تلاش کردند. قطر در هفتمین نشست کشورهای عضو سازمان ملل، بیان داشت که اختلافات ایران و کشورهای خلیج فارس، سیاسی است. امیر قطر عنوان داشت که ایران، کشور مهمی است که همکاری با آن به نفع منطقه است. قطر با ایران در مورد مسئله قدس و فلسطین موضع مشترکی دارد و از اقدامات دشمنانه اسرائیل در قبال مردم غزه انتقاد می‌ کند. این کشور با سپاه پاسداران ایران در سال ۲۰۱۰ قراردادی امنیتی برای مواجهه با ترانزیت مواد مخدر امضا کرد که این اقدام قطر، موج شدیدی از مخالفت ‌های کشورهای حاشیه خلیج فارس را به همراه داشت؛ آن ‌ها معتقد بودند که این قرارداد منجر به حضور ایران در آب‌ های منطقه می ‌شود اما قطر همکاری با ایران را امری ضروری می ‌دانست.

اقدامات پیشنهادی جهت افزایش همکاری ایران و قطر

به منظور بهبود روابط ایران و قطر، ایران باید در عرصه ‌های ذیل به همکاری با دولت قطر بپردازد و از ظرفیت ‌های اقتصادی آن استفاده کند.

عرصه اقتصادی، بازرگانی و انرژی

مسئولین قطر اذعان دارند که بسیاری از کالاهای مورد نیاز آنان، با کیفیت بالا و قیمت مناسب در ایران وجود دارد. ایران به دلیل داشتن شرایط آب و هوایی متنوع، می ‌تواند مواد غذایی بسیاری از کشورها را تأمین کند. همچنین به دلیل برخورداری از معادن سنگ، کارخانجات تولید مواد و مصالح اولیه ساخت ‌و ‌ساز و تولیدات پتروشیمی مانند قیر، می ‌تواند بازار قطر را به اشغال خود در آورد. ایران باید بتواند از منبع مشترک گاز طبیعی مایع با قطر نهایت استفاده را ببرد.

عرصه نظامی و امنیتی

ایران ظرفیت قابل توجهی در تأمین امنیت آب ‌های خلیج فارس و حمایت از کشتی‌ های بازرگانی دارد؛ دولت ایران باید بتواند از این ظرفیت استفاده کند و به همکاری ‌های گسترده با دولت ‌های معتدل منطقه از جمله قطر بپردازد. امنیت و ثبات منطقه خلیج فارس یکی از مؤلفه ‌های مورد نیاز سیاست خارجی دولت قطر است. دولت قطر برای تأمین امنیت این منطقه از بسیاری از دولت ‌های قدرتمند و دور از منطقه خلیج فارس یاری می‌طلبد. از آن جایی که حضور دولت غیر بومی در منطقه موجب بی ‌ثباتی منطقه می‌ شود. دولت ایران نباید اجازه دهد که منطقه بومی خلیج فارس به جولانگاه غیربومیان تبدیل شود لذا باید هر طور که شده با کشورهای منطقه، رزمایش ‌های مشترک نظامی برگزار کند و حضور فعال خود را به غیر بومیان گوشزد کند.

عرصه فرهنگی

تمدن و فرهنگ غنی از ابزارهای تعامل سازنده با قطر محسوب می ‌شود. با وجود روابط دیرینه بین ایران و قطر، این دو کشور تعاملات فرهنگی بسیار کمی دارند در حالی که برقراری تعاملات فرهنگی موجب بهبود افکار عمومی مردم قطر نسبت به ایران می‌ گردد. دولت قطر در پنج سال گذشته توجه ویژه ‌ای به مقوله فرهنگی داشته است. این کشور از سال ۲۰۱۲ با کشورهای ژاپن، انگلستان، چین، ترکیه و آلمان همکاری ‌های گسترده فرهنگی را شروع کرده است و هر سال را به نام سال فرهنگی با یک کشور می ‌نامد و سعی می ‌کند تا ارتباطات فرهنگی میان مردم قطر و آن کشور به وجود آورد. ایران باید حتماً از این طرح بهره ببرد و یکی از سال ‌های آتی را به نام سال فرهنگی ایران و دولت قطر بنامد. در آن سال نمایشگاه ‌ها و جشنواره‌ های هنری و فرهنگی بسیاری در دو کشور برگزار خواهد شد که این فرصت بسیار خوبی است. ایران باید این تجربه را با قطر شروع کرده و با دیگر کشورهای منطقه به ویژه کشورهای شرق ایران اجرا سازد.

تبادلات وسیع فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی با دولت قطر موجب می‌ گردد تا این کشور از اقداماتی که موجب تیرگی روابط طرفین می ‌شود، دوری گزیند.

جمع ‌بندی

با توجه به وجه اشتراک بسیار ایران و قطر، همکاری بین این دو کشور مفید بوده و از تیرگی روابط بین آن‌ ها جلوگیری می‌ کند. از آن جایی که ایران ظرفیت بسیاری در تأمین امنیت آب‌ های خلیج فارس دارد؛ دولت ایران باید از این ظرفیت استفاده کند و نباید اجازه دهد که منطقه بومی خلیج فارس به جولانگاه غیربومیان تبدیل شود. لذا باید با کشورهای منطقه، رزمایش‌های مشترک نظامی برگزار کند. قطر از سال ۲۰۱۲ با کشورهای قدرتمندی مانند ژاپن، همکاری‌های فرهنگی را شروع کرده است و هر سال را به نام سال فرهنگی با یک کشور می ‌نامد و سعی می ‌کند تا ارتباطات فرهنگی میان مردم قطر و آن کشور به وجود آورد. ایران باید حتماً از این طرح بهره ببرد و یکی از سال ‌های آتی را به نام سال فرهنگی ایران و دولت قطر بنامد.

روزبه پارساپور

انتهای پیام/