۲ وظیفه و بیشمار وعده

قانون اساسی ایران برای نمایندگان مجلس شورای اسلامی دو وظیفه قانون‌گذاری و نظارت بر حسن اجرای آن را تعیین کرده‌ است، اما تنوع و تعدد وعده‌های نامزدها در ایام تبلیغات انتخاباتی و تکثر مطالبات و انتظارات مردم از آنها، با رسالت‌ها و اختیارات یک وکیل ملت همخوانی ندارد.

روزهای تبلیغات نامزدهای یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی را در حالی سپری می کنیم که  متینگ ها، همایش ها و مجالس سخنرانی نامزدها در جای جای شهرها برگزار می شود و هیجان برای بیان مشکلات و موانع توسعه، طرح مطالبات برحق مردم و امیدها و وعده ها برای آبادانی و عمران بیشتر، ویژگی بارز برنامه های تبلیغاتی نامزدهاست.

سخنرانی ها البته فقط جنبه تبلیغ ندارد بلکه گاه عزم نامزدها برای گره گشایی از مشکلات مردم و خدمت به ملت دارد، اما بی شک تاثیر وعده های خارج از حوزه وظایف و گاه تحقق نیافتنی، نتیجه ای جز ایجاد مطالبات و توقعات غیرواقعی و فاصله دار نسبت به رسالت های نماینده مجلس نخواهد داشت.

دلایل ناهمخوانی مطالبات مردم با وظایف نماینده مجلس

یکی از روحانیان و کارشناسان فرهنگی آستارا معتقد است: تنوع انتظارات مردم ناشی از وجود نمایندگان بدون تخصص حقوقی و دارای رشته های تحصیلی مختلف است.

حجت الاسلام علیرضا یوسفی گفت: رسالت نماینده مجلس، طبق قانون اساسی ما قانون گذاری و نظارت بر حسن اجرای قوانین است و وقتی نماینده ای چه دانشگاهی و چه حوزوی حقوقدان نیست، چگونه می تواند قانونگذار باشد؟

وی ادامه داد: دلیل دیگر تنوع وعده های نامزدها به مردم برمی گردد که اغلب مردم به منافع خود اهمیت زیادی قائل هستند و کسی را انتخاب می کنند که خواسته هایشان را به کرسی بنشاند و به بیان دیگر؛ اغلب موکلان منافع ملی و کلی را با عینک مطالبات فردی می نگرند.

یوسفی بیان کرد: نامزدهای انتخابات نیز نیازهای مردم را خوب درک کرده و در مسیر خواسته های اقتصادی و اجتماعی آنها شعار می دهند تا رای بگیرند اما بعد از جلوس در مجلس، فقط چند نفر از خواص خود را همراهی و پشتیبانی می کنند و به قدرت اقتصادی و اجتماعی می رسانند و متاسفانه آرا مردم را پل پیروزی خود قرار می دهند.

مجتبی عالم خواه استاد دانشگاه های آستارا گفت: کار فرهنگی و امر به معروف و نهی از منکر از سفارشات اسلام است و اگر در خصوص حوزه اختیارات نماینده و سقف انتظارات مردم، فرهنگ سازی می شد، امروز شاهد شعارها و وعده های تبلیغاتی و غیرقابل دسترسی نامزدها و همچنین رنگارنگ بودن توقعات مردم نبودیم.

وی افزود: اگر نگاه درست به حوزه اختیارات نماینده در جامعه شکل گیرد، هیچ نماینده ای بجای طرح وظایف و برنامه های خود، شعار نخواهد داد و اقدامات دستگاه ها و نهادها را به نام خود مطرح نخواهد کرد.

وی ادامه داد: باید تناسبی بین وعده های نامزدها و توقعات مردم باشد و نامزدها از بیان وعده های دوردست و غیرقابل تحقق خودداری کنند تا انتظارات بیجا و خارج از محدوده وظایف وکلا، نزد موکلان ایجاد نشود.

این استاد دانشگاه بیان کرد: خداوند حکیم در قرآن مجید به اجرای نظم و قانون امر کرده است و باید نامزدها بجای قول و قرارهای دور و دراز به تبیین برنامه ها و هدف های متعالی برای توسعه بپردازند و ما مردم نیز با حضور یکپارچه در پای صندوق های آرا، نمایندگانی قانونمند، مردمدار، متدین و انقلابی را انتخاب کنیم.

مردم حرف چهره‌ های صلاحیت دار را باور می کنند

رئیس شورای اسلامی شهرستان آستارا معتقد است که مردم به چهره های صلاحیت گرفته از نظام اسلامی باور و اطمینان می کنند و از اینرو به وعده ها و قول ها آنها نیز دل می بندند.

پاشا سماپور گفت: مردم، نامزدهای تایید صلاحیه شده در در مقابل خدا، نظام و خودشان مسئول می دانند و با این روحیه و نگرش به گفته ها و شعارهای انان با جان و دل گوش می دهند و در انتظار تحقق انها می نشینند.

وی افزود: وقتی که اغلب مسئولان و مدیران، کارهای انجام گرفته را به نام نماینده اعلام می کنند و حتی گاه عملکردهای خود را نیز به نماینده نسبت می دهند،  نتیجه این نوع خودشیرینی ایجاد تقاضاهای رنگارنگ نزد مردم نسبت به نماینده می شود.

او ادامه داد: متاسفانه فضای کار و خدمت در برخی اداره ها به گونه ای است که انجام تام و تمام برخی کارها منوط به زنگ یا سفارش نماینده مجلس یا مقامات دیگر است و تبدیل این رویه به فرهنگ و نهادینه شدن آن، باعث رواج تقاضاهای ناهمخوان با مسئولیت ها می شود و مردم نیز به تدریج خود را با آن وفق می دهند.

قبیله ای بودن انتخابات و انباشت مطالبات مردم

سید رضا میرنظری فعال اجتماعی در آستارا دلیل تنوع وعده های نامزدها و رنگارنگ بودن توقعات مردم را قومی و قبیله ای بودن انتخابات در شهرهای کوچک دانست.

وی گفت: نگاه به مسائل از منظر مصالح قومی و طایفه ای، باعث طرح مشکلات و خواسته های فردی و جزئی می شود و نامزدها به ناچار در مقابل مردم، برای تحقق خواسته های موکلان قول می دهند.

وی اظهار کرد: این مشکل در زمان کوتاه و به صورت ضربتی رفع نخواهد شد بلکه به فرهنگ سازی و گذر زمان نیاز دارد تا هم در سخنرانی های تبلیغاتی نامزدها و هم در خواسته های مردم، پالایشی صورت گیرد و تناسبی بین آنها ایجاد شود. 

معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی فرماندار آستارا گفت: اجابت نشدن مطالبات مردم طی سال ها باعث انباشت آنها شده و بسیاری از درخواست ها خارج از حیطه وظایف یک نماینده مجلس است.

سامان ساسانیان افزود: نامزدها با لحاظ انباشت مطالبات مردم، خارج از حوزه اختیارات خود وعده هایی می دهند و باعث امیدآفرینی در موکلان خود می شوند و این امر نیز به تنوع تقاضاها دامن می زند.

وی ادامه داد: اگر فردی را مشاهده می کنید که نسبت به نقش و نتیجه رای خود امید زیادی ندارد، از تحقق نیافتن همان انتظارات نابجا ناراحت و نگران است و اگر درگذشته نامزدها فقط بر مطالبات برحق تاکید و تکیه کرده بودند و مردم نیز کارهای خارج از عرف و اختیار نماینده را نخواسته بودند،  ناامیدی و نگرانی در کسی ایجاد نمی شد.

راهکار همخوانی مطالبات مردم با اختیارات نمایندگان

حجت الاسلام یوسفی کارشناس فرهنگی راهکار همخوانی وعده های نامزدها و مطالبات مردم را انتخاب نامزدهای حقوقدان دانشگاهی یا حوزوی و تقید کافی و کامل آنها به دین دانست.

وی افزود: به نظر من باید قوانین انتخابات نمایندگان مجلس اصلاح شود تا کسانی وارد مجلس شوند که در رشته های حقوقی تحصیلات عالی داشته باشند.

او گفت: نمایندگان حقوقدان باید در حوزه انتخابیه خود و در سطح کشور بر عملکرد دولت ها نظارت داشته باشند تا تقاضاها و نیازهای مهم مردم برآورده و درخواست های خارج از حوزه اختیار نماینده کمرنگ تلقی شود.

وی همچنین با اشاره به جایگاه مجلس و ضرورت پاکدستی وکلای ملت، افزود: باید میزان دارایی نامزدها و بستگان نزدیک آنها قبل و بعد از نمایندگی بررسی شود تا فسادی شکل نگیرد.

معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی فرماندار آستارا هم گفت: بین مطالبات برحق و انتظارات ایجاد شده بعدی، تفاوت وجود دارد و برای ایجاد تناسب میان اختیارات نماینده ها و انتظارات مردم، باید مطالبات انباشت شده تحقق یابد.

ساسانیان اضافه کرد: دولت باید به تحقق مطالبات مردم اقدام کند تا توقعات نابجا از بین برود و وعده های تحقق نیافتنی نامزدها رنگ ببازد و در این صورت، فاصله حوزه وظایف نماینده مجلس با درخواست های مردم کم خواهد شد.

رئیس شورای اسلامی شهرستان آستارا چاره کار را متمرکز شدن دقت و تلاش نماینده در کار تخصصی خود در مجلس، پیگیری اعتبارات برای شهرستان و نظارت بر هزینه کرد آن دانست.

سماپور گفت: نماینده باید از کارهای حاشیه دور باشد و دستگاه های اداری به طور خودکار و بدون زنگ یا سفارش نماینده و سایر مسئولان، کار مردم را راه بیاندازند تا موکلان برای هر امری به دست خط یا یادداشت نماینده و فرماندار نیاز نداشته باشند و به تدریج جامعه بپذیرد که به توقعات بیجا پاسخ داده نمی شود.

انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در سراسر کشور و انتخابات میاندوره مجلس خبرگان رهبری در پنج استان همزمان در دوم اسفند ماه برگزار می شود.