عشایرموثرترین و مهم‌ترین عامل تحقق اقتصاد مقاومتی در کشور محسوب می‌شوند

به گزارش پگاه خبر؛ یک میلیون و  ۲۰۰ هزار نفر از  جمعیت ایران را عشایر تشکیل می دهند. هرچند این قشر  از نظر رقم تعداد جمعیتی،  قابل توجهی نیستند، اما، نقش بسیار مهمی در اقتصاد و تولید پروتئین و امنیت غذایی کشور دارند.

عشایر، موثرترین و مهم‌ترین عامل تحقق اقتصاد مقاومتی و نمونه بارز تولید کالای ایرانی در کشور محسوب می‌شوند و بدون تلاش آنان تامین نیاز کشور به گوشت و محصولات لبنی با مشکل مواجه می شود. از ۸۸۰هزارتن گوشت تولیدی کشور ۲۰۰ هزارتن آن از دامهای عشایر تامین می‌شود  و ۴۵۰ تن لبنیات  نیز توسط این قشر مولد روانه بازار مصرف می‌شود.در واقع  هر یک نفر عشایر، گوشت قرمز ۱۶ ایرانی را، با استراتژی کوچ، با سختی هایی که دارد تامین می کنند.

 عشایر ۳۵ درصد از صنایع دستی و ۴۰ درصد فرش کشور را تولید می کنند و هر چادر عشایری، یک کارگاه تولیدی محسوب می‌شود. استان فارس، هم یکی از استان‌های عشایر نشین کشور است که، براساس آخرین آمار اعلام شده، عشایر کوچنده فارس ۳۲۰۰۰خانوار در قالب ۱۳۶۰۰۰هزار نفر می باشند.

عشایر فارس با پرورش ۳ میلیون راس دام سبک سالانه ۲۵ درصد از گوشت قرمز و ۴۰ درصد از صنایع دستی استان،  تولید و روانه بازار مصرف میکنند. اما زندگی این قشر مولد را خشکسالی امسال بخاطره انداخته است، عشایر کشور بخصوص عشایر  فارس،  با کمبود شدید علوفه مرتعی و آب مواجه شده اند.

بنظر می‌رسد بدلیل اینکه این قشر مولد در دل طبیعت بدور از شهرها و روستاها در دسترس رسانه ها و مسئولان نیستند و عشایر تریبونی برای بیان مشکلاتشان ندارند ، متاسفانه، پیگیری  و رسیدگی به مشکلات آنها مورد غفلت واقع می‌شود.

در همین راستا ، برای بررسی این مشکلات، در نیمه دوم  خرداد ماه، به اتفاق دوستان راهی منطقه ییلاقی عشایر ، در ۴۵ کیلومتری شیراز، منطقه دشت ارژن  می شویم. این منطقه دشت وسیعی می باشد که، خانوارهای زیادی از عشایر قشقایی اتراق کردند. با اعضای چندین خانوار که در این منطقه هستند، در باره مشکلاتشان به گفتگو می نشینیم .

نبات محمدی زن مسنی که،صاحب  ۶ فرزند می باشد، او می‌گوید: تعداد ۳۰ تایی  دام داریم، و اینجا مشکلی اصلی ما کمبود آب است،و صاحب باغی در فاصله تقریبا دور  برای رضای خدا،آب می‌دهد.

او ادامه میدهد: کانکس بهداشت در این منطقه است اما فقط در حد فشارخون گرفتن و کارهای بسیار اولیه خدمات درمانی می باشد.و برای هر  ۱۵۰۰ نفر تا ۲۰۰۰ نفر تحت پوشش یک بهورز قرار دارد که، کار یک بهورز  را سخت تر میکند.

اتفاقی در حین گفتگو به عشایر منطقه، خانم جوانی که بهورز منطقه  بود برخورد کردیم، او از فرزندان  خود عشایر است، این به دختر جوان، از حق الزحمه ای که بابت کارش دریافت می‌کند، بسیار ناراضی و گله منداست، او میگوید: در روستاها هر ۵۰۰ نفر یک بهورز دارد، اما در عشایر بدون امکانات، ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰نفر تحت پوشش یک بهورز  می باشد که، این موضوع کار بهورزان مستقر در عشایر را سخت می‌کند.

در ادامه با یک دامدار بنام  کاظم نوروزی همراه می شویم او نیز همانند دیگر عشایر از مشکلات، بخصوص از کمبود آب سخن میگوید، او می‌گوید‌؛ امور عشایر تانکری ۱۵۰هزارتومان هزینه می‌گیرد تا آب بدهد، این درحالی است که،  امور عشایر باید رایگان آب در اختیار عشایر قرار دهد.

 او همچنان ادامه می‌دهد؛ مراتع ما را، محلی های این منطقه گرفته و هرچی پیگیری کردیم به نتیجه نرسیدیم، او همچنان از گرانی علوفه و جو ، و دارویی دام بسیار گله مند است.

 سالار والی دیگر دامدار این منطقه،که او یک  معلم بازنشسته عشایر است،از گرانی علوفه و جو، و عدم دسترسی به آب کافی شکایت زیادی دارد.

هرچند عشایر در مناطق مختلف بصورت پراکنده زندگی می‌کنند، اما مشکلات همه عشایر  در همه مناطق مشترک است. در مسیر باز گشت در منطقه دیگر، حدود ۲۰کیلومتری شیراز، پناهی عشایر دامدار منطقه قره چمن با ،حدود ۳۰۰ راس  دام سبک و  فاتحی با ۱۰۰ رأس، بخاطر خشکسالی امسال، از کمبود شدید اب، و  گرانی علوفه و جو  از گرانی گوشت در بازار و پایین بودن قیمت دام عشایر در بازار و عدم توجه مسولان به موضوع گلایه های زیادی کردند.

این در حالی است که، به گفته دکتر علائی مقدم رئیس سازمان امور عشایر کشور، خرید تضمینی دام عشایر،از ۱۷ خرداد ماه به صورت ترکیبی به قیمت ۴۵ هزار تومان و به ازای فروش هرکیلوگرم دام زنده به شرکت پشتیبانی امور دام، سه کیلوگرم جو یارانه ای نیز به عشایر  خبر داده.

همچنان  در منطقه قره چمن، با چند خانوار عشایر همراه شدیم که، اوضاع در این منطقه از نظر کمبود آب بدتر بود. دختری بنام زینب یعقوبی  که، کلاس دهم، دانش آموز شبانه روزی عشایری  در شیراز بود، می گوید؛ در زمان کرونا، و مجازی بودن کلاسها، بخاطر نبود امکانات برق، تبلت، اینترنت، خیلی از دختران عشایر نتوانستند مجازی درس بخوانند و  ترک تحصیل کردند. او  می گوید؛ من از طریق سازمان آموزش و پرورش هم پیگیری کردم، اما رسیدگی نکردند.

 او در ادامه گفت: بخاطر کمبود آب در این گرما، خیلی وقتا یک  ماه طول می‌کشد تا حمام کنیم. اعضای این خانوار های این منطقه نیز، ازکمبود شدید اب، گرانی علوفه و جو، از بی توجهی  مسؤولان به مشکلات شان، بسیار گله مند هستند.

 به گفته  دکتر علائی مقدم، رئیس سازمان امورعشایر ایران، در ۲۰ خرداد ۱۴۰۰اعلام کرد؛ ۳۷۰میلیارد تومان برای اجرای پروژه‌های زیربنایی تامین آب در بخش عشایر و ۸۰۰ میلیارد تومان از محل اعتبارات مدیریت بحران برای جبران خسارت ناشی از خشکسالی برای آبرسانی، تامین علوفه و تسهیلات کم بهره، در مناطق عشایری کشوراختصاص یافته است.

 رسول رحمتی یکی از فعالان حوزه فرهنگی، اجتماعی و رسانه و یکی از عشایران استان، در راستای مشکلات فعلی عشایرگفت:  سازمان امور عشایر کشور و به تبع آن اداره کل امور عشایر استان متولی پیگیری و ساماندهی عشایر استان است که، باید با توجه خشکسالی های گذشته و خشکسالی که در ان قرار داریم تمهیدات لازم جهت حل مشکلات عشایر از جمله تامین علوفه و نهاده های دامی، تامین آب آشامیدنی برای دام و خود عشایر، حل مشکلات مرتعی، پیگیری امور بهداشتی و آموزشی عشایر و همچنین برنامه ریزی لازم، جهت فروش تولیدات دامی، و دست بافته های عشایر را داشته باشد که، به نظر می‌رسد، این اداره کل از وظایف اصلی  خود دور شده، و عشایر استان هیچگونه متولی درد آشنایی ندارد، چرا که مشکلات عشایر نه تنها از گذشته حل نشده بلکه با وجود خشکسالی سال گذشته چندبرابر شده و تا جاییکه عشایر را به سمت نابودی کشانده است.

رحمتی با اشاره به اینکه عشایر با وجود اینکه نهادهای دامی، در طول چند سال گذشته حتی به ۵۰۰ درصد افزایش داشته، بیان داشت: بعنوان مثال  در سال ۹۷ جو کیلویی ۱۲۰۰تومان بوده، و گوشت نیز نزدیک ۳۰ هزارتومان بوده که، در حال حاضر جو کیلویی ۷۰۰۰ هزاتومان می‌ باشد، و دام عشایر را هیچکس اصلا خریداری نمیکند و انچه که به فروش میرود هم کیلویی ۴۵ هزارتومان است، و عشایر دارد زیان میبیند و در حال نابود شدن است، ولی امور عشایر در خواب غفلت و بی توجه ای رفته است.

وی با انتقاد شدید از موضوع بخشنامه خرید دام مازاد عشایر پرداخت و گفت: کسیکه این بخشنامه و این قیمت گذاری را برای عشایر انجام داده حتماً به فکر عشایر و جهت حل مشکلات عشایر نبود و این اقدام در راستای نابودی عشایر و کاهش شدید قیمت دام عشایر و همچنین جولانگاه سودجویان و دلان شده، کمک شایانی متولیان به دلالان کردند، و حقوق عشایر در این حوزه تضعیف شده.

این فعال حوزه فرهنگی، اجتماعی عشایر اظهار داشت: خرید دام عشایر یک شوی تبلیغاتی و یک پروپاگاندای رسانه ای بود که، توسط مدیران و مسئولین صورت گرفت و اگر بخشنامه را یک فرد آگاه به مسائل عشایر مطالعه کند کاملا گویای این موضوع است.

وی اشاره ای به عملکرد ضعیف اداره کل امور عشایر استان فارس در حوزه ابرسانی کرد و گفت: چگونه میشود در سال ۹۳ تعداد تانکر های ابرسانی طبق گزارشی که در سایت خود امور عشایر استان ثبت شده و مدیرکل وقت به رسانه ها دادند، به تعداد ۷۶ دستگاه باشد، و همچنین مشکلات عشایر با این تعداد حل نشده باشد و مدیرکل حال حاضر استان تعداد تانکرهای ابرسانی استان را ۴۸ دستگاه اعلام کردند، و میگویند، مشکل ابرسانی را داریم حل میکنیم، چگونه میشه با وجود کاهش ۵۰درصدی تعداد تانکرهای ابرسانی ادعای حل مشکلات را با وجود افزایش عشایر و خشکسالی شدید که در چند دهه اخیر بی سابقه بوده را داشت؟

این عشایر استان فارس ضمن درخواست همکاری دستگاه های اجرایی استان و نمایندگان مجلس خواستار کشیده شدن مشکلات عشایر به تریبونهای نمازجمعه و تریبون مجلس شد تا با روی کار آمدن دولت جدید فکری اساسی برای عشایر قشر مولد و به معنای واقعی قشر ایجاد اقتصاد مقاومتی را از این بحران و چالش جدی که، میتواند ذخیره ژنتیک دامی کشور را، در اینده به خطر  اندازد داشته باشند.

وی خواستار ورود استاندار و امام جمعه استان به بحث و مشکلات عشایر شد. وی تصریح کرد: اگر به مشکلات عشایر پرداخته نشود فردا و سالهای بعد عشایر که حق و حقوق انها تضعیف شده مجبور هستند به شهرها هجوم بیاروند و مشکلات حاشیه نشینی و مشکلات شغل در کشور ایجاد شود، و عشایر تولید کننده به یک قشر مصرف گرا تبدیل شوند، و از  طرفی هم عشایر با حضور در مراتع، باعث ایجاد تعادل در مرتع و جلوگیری از نابودی مراتع به واسطه آتش سوزی و دست درازی سودجویان جهت تغییر کاربری در مرتع میشوند.

وی یکی دیگر از مشکلات عشایر را ناکارامدی شرکت های تعاونی عشایری عنوان کرد و گفت:در تعاونی های عشایری تخلفات عدیده ای درحال شکل گیری است، و حقوق عشایر در این تعاونی ها در حال تضعیف می باشد که لازمه ان ورود دستگاه های نظارتی و حقوقی به این بخش از امور عشایر می باشد…..شاخص های توسعه اجتماعی در مناطق عشایری قابل قیاس با جامعه شهری نیست اما عشایر در رویدادهای سیاسی و اجتماعی همیشه سنگ تمام گذاشته اند.. و از طرفی عشایر مقاوم‌ترین افراد در اقتصاد هستند، و با جمعیت کم اثرگذاری زیادی در امنیت غذایی و امنیت مرزها دارند.

  امروز معنای جمله حضرت امام (ره) که فرمودند عشایر ذخایر انقلاب هستند را می‌فهمیم و می‌بینیم که با وجود تحریم‌ها مشکلی در تولید توسط عشایر بوجود نیآمده است.

جایی که نه درمانگاه نه علم و نه سونوگرافی است عشایر با دانش بومی و مقررات عرفی زندگی و از خود مراقبت می‌کنند.امیداست در دولت آینده، بیش از پیش به این قشر مولد توجه شود تا این تلاشگران  زحمتکش، با مشکلات کمتر، به زندگی خود ادامه دهند.

انتهای پیام/