صادرات کالاهای داخلی دربازارمصرف کشورهای همسایه فراهم شود

به گزارش پگاه خبر؛ایران و پاکستان به عنوان دو کشور همسایه و تاثیرگذار در منطقه غرب آسیا، دارای مرزهای مشترک، اشتراکات دینی و مذهبی، اشتراکات فرهنگی و آداب و رسوم مشترک می باشند و به دلیل نزدیکی، هزینه های تجارت بین دو کشور نسبت به سایر کشورها بسیار پایین است و انتظار می رود که روابط تجاری به ویژه با روی کار آمدن دولت جدید پاکستان گسترش یابد. در همین جهت، گسترش دیپلماسی اقتصادی با همسایگان به ویژه پاکستان، اقدامی موثر در راستای افزایش رشد صادرات و مقاوم کردن اقتصاد کشور با توجه به بازگشت دوباره تحریم ها است.

ضرورت و اهداف پژوهش

با توجه به اینکه موقعیت جغرافیایی کشور ما یک موقعیت منحصر به فرد بوده واین ویژگی برای صادرات کالا و خدمات بسیار موثر است؛ از این روی، تسریع در ورود سرمایه گذاری های خارجی و صادرات کالا، منافع متقابلی را برای ایران و فعالان اقتصادی بین الملل به دنبال خواهد داشت. در همین راستا، توجه به بازار مصرف کشورهای همسایه را نباید از نظر دور داشت. در این میان توجه به کشور پاکستان به دلیل دارا بودن شرایط ویژه برای پذیرش کالا و خدمات ایرانی بسیار حایز اهمیت است. بر این اساس در این نوشتار پس از بیان مفهوم دیپلماسی اقتصادی و تحلیل سطح صادرات ایران به پاکستان، با ارائه راهکارهایی موثر در جهت تقویت صادرات کالا و خدمات به پاکستان، بر حمایت از تولید ملی جمهوری اسلامی ایران تاکید می شود.

مفهوم دیپلماسی اقتصادی

دیپلماسی اقتصادی به مفهوم کارکردی کردن دیپلماسی در عرصه اقتصاد و به کارگیری توانایی های بالقوه و بالفعل دیپلماسی برای تحقق اهداف اقتصادی کشورها است. مهم ترین الویت ها و اهداف دیپلماسی اقتصادی به ویژه برای کشورهای در حال توسعه، تسهیل فضای کسب  و کار تجاری، جذب سرمایه گذاری خارجی، توریسم، بهبود تصویر کشور، دستیابی به تکنولوژی و علم ، دسترسی به بازارهای جهانی و در نهایت حفظ اقتصاد ملی و اقتدار بین المللی است.

شرایط ویژه پاکستان برای پذیرش کالا و خدمات ایرانی

پاکستان یکی از بهترین مقاصد صادراتی کالاهای ایرانی به شمار می رود. به ویژه آنکه بازار ۲۰۰ میلیون نفری پاکستان به عنوان دومین کشور مسلمان بعد از اندونزی، یک بازار وارداتی است و نسبت تقریباً دو برابری واردات به صادرات در پاکستان زمینه حضور کالاها و خدمات ایرانی در بازار این کشور را به صورت بالقوه فراهم کرده است. این درحالی است که اقلام عمده صادراتی به اکثر شرکای تجاری ما مواد پتروشیمی است؛ اما حجم متنوعی از کالاها به پاکستان صادر می شود و باید با دیپلماسی اقتصادی و تجاری فعال، حجم ارزشی صادرات به این کشور تا سطح یک میلیارد دلار افزایش یابد. بازار پاکستان یکی از بازارهای مکمل ایران نیز به حساب می آید؛ یعنی علاوه بر اینکه کالاهای متعددی به این کشور صادر می شود، در مقابل برخی از کالاهای اساسی به  ویژه در محصولات کشاورزی از پاکستان وارد می شود.

فرصت های گسترش صادرات به پاکستان

۱-نیاز پاکستان به انرژی و خدمات فنی – مهندسی

ایران به عنوان یک کشور غنی از لحاظ انرژی و برق، می تواند با صدور خدمات فنی ـ مهندسی و تأمین برق و گاز این کشور و همچنین مشاوره های تخصصی به شرکت های پاکستانی، جایگاه خود را در بازار این کشور تثبیت و اقتصاد پاکستان را به خود وابسته کند. در همین جهت، اجرای خط لوله صلح یکی از طرح های راهبردی ایران و پاکستان است که دو کشور باید گام های پایانی را در این زمینه سریع تر بردارند.

۲-تنش های هند و پاکستان

عادی شدن روابط هند و پاکستان با توجه به عمق اختلافات دو کشور بعید به نظر می رسد؛ ایران  با پیشنهادات جذاب تجاری و اقتصادی که منافع دوطرف را تامین کند، میتواند از شرایط موجود بهره مند شود.

موانع عمده صادرات به پاکستان

۱- بازار پاکستان یک بازار کاملا رقابتی است و اتاق های بازرگانی، اتحادیه ها و تشکل ها نقش بسیار پررنگی در اقتصاد این کشور دارند اما نقش دولت صرفاً قانونگذاری و سیاستگذاری است و دخالتی در بازار ندارد.

۲-رقابت و ورود سخت به بازار پاکستان به دلیل سابقه بیش از ۲۰ ساله عضویت در سازمان تجارت جهانی و داشتن تجارت آزاد با کشورهای آسیایی مثل چین و مالزی

۳-قاچاق کالا به واسطه مرزهای طولانی و نسبتاً ناامن توسط حضور گروهک های تروریستی و عدم کنترل مرزهای مشترک به خصوص از طرف پاکستان

۴-خام فروشی کالا به ویژه پوست خام، خرما و حبوبات

۵-بازگشت تحریم های ایالات متحده آمریکا پس از خروج از برجام، و مشکلات در حوزه انتقال ارز و صادرات کالا

پیشنهادات

۱-تقویت نقش سفارت خانه ها به عنوان یک منبع بالقوه تبلیغ ظرفیت های اقتصادی ایران در کشور پاکستان، با ایجاد زمینه سرمایه گذاری های خارجی برای کشور و برقراری روابط کارگزاری بانکی، صدور ضمانتنامه بانکی برای پروژه های خدمات فنی و مهندسی، ایجاد خطوط اعتباری و تسهیل تبادل اسناد و رفع موانع غیرتعرفه ای.

۲-گسترش تعامل معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه و بخش های مرتبط در وزارتخانه های اقتصادی با دولت پاکستان در جهت تحکیم روابط اقتصادی.

۳-سرمایه گذاری مشترک به ویژه در حوزه های نساجی، چرم و صنعت بسته بندی با توجه به ظرفیت بالای پاکستان در این زمینه  ها.

۴-تقویت اتاق مشترک بازرگانی دو کشور و تشکیل کنسرسیوم های صادراتی جهت حضور پایدار در بازار پاکستان.

۵-تقویت سرمایه گذاری مشترک در منطقه آزاد چابهار با ایجاد واحدهای مشترک برای صادرات کالا به پاکستان و هم صادرات مجدد کالا به کشورهای ثالث و همچنین تأمین نیاز بازار داخل در برخی از اقلام.

۶-شناسایی و معرفی نیازهای خدمات فنی ـ مهندسی مورد نیاز پاکستان و حضور به موقع شرکت های داخلی.

۷-ایجاد شبکه توزیع محصولات ایرانی در جهت معرفی مزیت های رقابتی کالا و خدمات ایران در بازار پاکستان.

۹-افزایش حضور فعال بخش خصوصی واقعی (کارآفرینان، صنعتگران و بازرگانان) در بازار پاکستان و اتصال بازرگانان ایرانی به تجار پاکستانی.

۱۰-برگزاری نمایشگاه های تخصصی-کالاهای ایرانی در بخش های کشاورزی و مواد غذایی، شیمیایی، پتروشیمی و نساجی با هدف فروش و صادرات.

۱۱-اعطای نمایندگی فروش و پخش کالاهای ایران از سوی تولیدکنندگان ایرانی به بازرگانان پاکستان و ایجاد شبکه خدمات پس از فروش.

۱۲-توسعه پیمان  پولی برای استفاده از پول های محلی در تجارت با پاکستان و کنار گذاشتن دلار از روند معاملات.

۱۳-جلوگیری از تغییرات مداوم قوانین صادراتی و نرخ ارز، کاهش خدمات بندری و تقویت حمل ونقل ریلی.

جمع بندی

دیپلماسی اقتصادی، ایران را وارد یک فضای جدید می‎کند که باید از مرزهای جغرافیایی گذر کند و اقتصاد مستحکم‎تری را نسبت به گذشته پایه‎گذاری نماید. در واقع نبود دیپلماسی فعال اقتصادی و تراز منفی تجاری، در عمل به واردات و قاچاق کالاهای خارجی به داخل کشور ختم شده است. بنابراین، دیپلماسی اقتصادی باید بستر صادرات کالاهای مرغوب و با کیفیت داخلی در بازارهای مصرف کشورهای دیگر به ویژه همسایگان را فراهم کند. پاکستان به عنوان پرجمعیت ترین همسایه ایران، فرصت مناسبی برای صادرات کالاهای تولید داخل است. چرا که قرابت های فرهنگی، اجتماعی و مذهبی؛ شباهت در تقاضای کالا و خدمات و کاهش هزینه های حمل ونقل که سبب رقابت پذیری کالاهای ایرانی می شود، مزیت تجارت با کشور پاکستان است. تجار و بازرگانان ایرانی باید از این فرصت استفاده کنند و نفوذ کالاهای ایرانی در بازار پاکستان را افزایش دهند. برای تقویت این مناسبات، راهکارهایی همچون: تشکیل کنسرسیوم های صادراتی، اصلاح شیوه های تجارت و برگزاری نمایشگاه های تخصصی-کالاهای ایرانی در جهت افزایش میزان صادرات به پاکستان تا سقف حدود ۱ میلیارد دلار ارائه شد که رسیدن به این مهم، همت مسئولان تجاری و دیپلماسی اقتصادی پویایی را می طلبد.

 امیرحسین عرب پور

انتهای پیام/