ظرفیت فراموش شده؛ چشم انداز کوتاه مدت گردشگری داخلی

توجه همزمان به حوزه های مرتبط با میراث فرهنگی و گردشگری، از اقدامات مهم و ضروری عصر حاضر است که برنامه ریزی، طرح و برنامه در این زمینه می تواند تاثیر به سزایی بر درآمد ملی ما داشته باشد.

در راستای سیاست کلان کشور، گفتمان “جهش تولید” مبنی بر توجه به رونق تولید متکی بر اقتصاد مقاومتی است که این نگرش، ماهیتا درونزاست و از این جهت، نسبت این گفتمان با صنعت نوپا گردشگری و میراث فرهنگی غنی این سرزمین باشکوه و کهن، این نکته را می رساند که سرمایه گذاری در این زمینه قطعا به نتایج مثبت، منجر خواهد شد.

گردشگری، انواع بسیار گوناگونی دارد که در سراسر جهان در حال توسعه است. گردشگری به گونه ای رشد می کند که حتی مکان های بسیار دور افتاده و غیر قابل دسترس نیز به جاذبه ای تبدیل گردد که مردم تمایل به رفتن به آن جا را داشته باشند و در این بین، استان فارس با توجه به تنوع گسترده ای که در این زمینه دارد، می تواند علاوه بر بهره برداری در صنعت گردشگری خارجی، به عنوان ظرفیت و عامل محرک صنعت گردشگری داخلی به ویژه در توسعه گردشگری جنوب کشور، نقش مهمی را ایفا کند. به عنوان مثال در حال حاضر با توجه به دلائل مختلفی چون بالا رفتن هزینه سوخت یا حمل و نقل که به نوعی در کوتاه شدن مسیر سفرگردشگران رابطه ای مستقیم دارد، می تواند با سیاست گردشگری داخلی به ویژه توسعه گردشگری درون استانی منطبق و هماهنگ شود.

از اصول بنیادین مقوله گردشگری، تولید و توزیع ثروت است و برای جلوگیری از تمرکززدایی با توجه به کمبود اعتبارات و سرمایه گذاری در خصوص ایجاد زیرساخت ها و تاسیسات گردشگری و نظر به رویکرد وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و ادارات کل استان های مختلف به توسعه اقامتگاه های بومگردی که در حقیقت ظرفیت های مستعد بهره وری از زیرساخت های طبیعی و دلپذیر گردشگران در شهرها و روستاهای مختلف استان فارس هستند، می توان با تبلیغات موثر و هدفمند به تبادل گردشگر بین شهرهای مختلف استان ها از جمله فارس اقدام کرد.

صنعت گردشگری مربوط به قشر خاصی نیست و یک موضوع عمومی است که با سیاست هایی مبنی بر تنوع قیمت تمام شده سفر که اصلی ترین فاکتور آن اقامت و حمل و نقل است، می توان این مهم را به بخش قابل توجهی از شهروندان تعمیم داد.

با توجه به اینکه رونق گردشگری داخلی به عنوان یک استراتژی می تواند جهت ارتقاء و افزایش زیرساخت و تأسیسات گردشگری، شرایط را برای ظرفیت اقامت بیشتر تسهیل و متنوع سازد؛ با در نظر گرفتن رویکرد وزارت مربوطه به توسعه گردشگری جنوب کشور، می توان سیاست تبادل گردشگری در استان های جنوبی کشور و تبلیغات هدفمند در جنوب و مرکز کشور به عنوان اولویت یک، شرق و غرب کشور به عنوان اولویت دو و شمال کشور به عنوان اولویت سه به مرحله طرح و برنامه عملیاتی شود.

گردشگری شهری هم به عنوان یک ظرفیت فراموش شده برای بالا بردن توانمندی مجموعه و افراد مختلف مرتبط با گردشگری می تواند به صورت یک برنامه مشترک با استفاده از ظرفیت های سازمانی نظیر معاونت فرهنگی وزارت علوم، معاونت آموزش و پرورش ، دانشگاه ها و تمامی مجامع تخصصی و صنفی در چارچوب مشخص و مشارکتی دنبال شود و تولید و ارائه محتوا در این زمینه نظیر مصاحبه، تقویم آموزشی، یادداشت علمی، مناظره و … علاوه بر بالا بردن سواد عمومی نسبت به مزایا و قابلیت های صنعت گردشگری، می تواند موجب تبلیغات موثرتر برای شهروندان و تشویق سرمایه گذاران جهت ارتقاء این صنعت منجر شود.

افزایش مالیات دفاتر خدمات گردشگری در خصوص گردشگر خروجی و کاهش یا حذف مالیات + مشوق های دولتی در خصوص گردشگر ورودی، می تواند فرهنگ سازی و جهت دار شدن فعالیت های این مجموعه ها در چارچوب منافع ملی در صنعت گردشگری را در بر داشته باشد.

همسو کردن برنامه های دستگاه های مختلف در زمینه صنعت گردشگری داخلی با روابط عمومی و ارتباطات مناسب و به نوعی مشارکت فرامجموعه ای قابل توجه بوده که امور مختلف در این زمینه را تسهیل و فراهم می کند. به عنوان مثال برنامه ریزی های مربوط به درخواست ارائه بسته های سفر در تعطیلات طول سال و مطالبه اصلاح قانون تعطیلات کشور با تغییر در نظام آموزشی کشور و جهت دار کردن بخش خصوصی و عموم شهروندان با قوانین و سیاست های اتخاذ شده، از چشم انداز های مطلوب این حوزه از نظر نگارنده توصیف می شود.

بنابراین، تغییرات بنیادین در نگاه و زیرساخت های ذهنی مجموعه های دولتی، نیمه دولتی، خصوصی و … صنعت گردشگری با توجه به میراث فرهنگی ارزشمند کشور و استان فارس به عنوان استان سرآمد این حوزه، بیش از پیش اهمیت می یابد و ضرورت و امید است که مطالبه و خواست عمومی نسبت به رونق گردشگری داخلی شکل بگیرد.

*سعید زحمتکشان؛ کارشناس معماری و فعال حوزه مدیریت شهری